Η σεξουαλική υγεία είναι ζητούμενο για την πλειοψηφία των ανθρώπων, προσφέρει ευχαρίστηση και ποιότητα ζωής και είναι βέβαια συνδεδεμένη με τη γονιμότητα και την τεκνοποίηση. Στη χρόνια νεφρική νόσο και ειδικά στα προχωρημένα της στάδια τόσο η σεξουαλικότητα όσο και η γονιμότητα υπολείπονται σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό εξαιτίας ενός συνδυασμού παραγόντων:
- Η σεξουαλική διαταραχή στους άνδρες νεφροπαθείς έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
α. μειωμένη διάθεση για σεξουαλικές επαφές
β. στυτική δυσλειτουργία
γ. πολύ πρόωρη ή πολύ καθυστερημένη εκσπερμάτιση καθώς και
δ. δυσκολία στην επίτευξη οργασμού, στο 40% των ανδρών νεφροπαθών. - Στις γυναίκες η σεξουαλική διαταραχή έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
α. μειωμένη libido
β. δυσκολία στην επίτευξη οργασμού (στο 55% των γυναικών νεφροπαθών)
γ. μειωμένη εφύγρανση του κόλπου
δ. πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής καθώς και
ε. υπογονιμότητα. - Η στυτική δυσλειτουργία στους αιμοκαθαιρόμενους νεφροπαθείς είναι πολύ συχνή και αγγίζει το 80% αυτών. Τα αίτια της είναι τα εξής:
α. μειωμένη αρτηριακή παροχή στο πέος λόγω επιταχυνόμενης αθηρωμάτωσης των αρτηριών του και αυξημένης επασβέστωσης
β. μειωμένη παρασυμπαθητική νευρική δραστηριότητα με αποτέλεσμα λιγότερη έκκριση της αγγειοδιασταλτικής ουσίας που λέγεται μονοξείδιο του αζώτου
γ. εξίσου σημαντικός με τους σωματικούς είναι και ο ψυχογενής παράγων μιας και το χρόνιο stress της νεφρικής νόσου επιδρά επιβαρυντικά στη libido
δ. διάφορα φάρμακα ενώ θεραπεύουν το αίτιο για το οποίο χορηγούνται επιδρούν επιβαρυντικά στη στυτική ικανότητα όπως τα αντιυπερτασικά / αντιαρρυθμικά β-blockers, τα θειαζιδικά διουρητικά και η σπειρονολακτόνη, τα αντικαταθλιπτικά και τα ψυχοτρόπα φάρμακα καθώς και η διγοξίνη - Στις γυναίκες νεφροπαθείς λόγω του συνδυασμού μειωμένων οιστρογόνων και υψηλής προλακτίνης παρατηρείται αμηνόρροια σχεδόν στο 100% των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών. Όσες γυναίκες διατηρούν έμμηνο ρύση αναφέρουν υπερμηνόρροιες, μηνορραγίες ή ολιγομηνόρροιες σε ποσοστό ως 80%. Η πιθανότητα επιτυχημένης σύλληψης στις γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής τους λειτουργίας είναι μόλις 1.5% κατ’ έτος.
- Οι ορμόνες των γονάδων επηρεάζονται στη χρόνια νεφρική νόσο: στους άνδρες μειώνεται η τεστοστερόνη, στις γυναίκες η οιστραδιόλη ενώ και στα δύο φύλα παρατηρείται αυξημένη προλακτίνη που θεωρείται ουραιμική τοξίνη και σχετίζεται ισχυρά με τις σεξουαλικές διαταραχές.
Η στυτική δυσλειτουργία και η μειωμένη εφύγρανση του κόλπου θεραπεύονται φαρμακευτικά, ειδικά η πρώτη με εξατομίκευση της θεραπείας από τον Νεφρολόγο ανάλογα και με τα λοιπά φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής. Η μειωμένη γονιμότητα θεραπεύεται αποτελεσματικά μόνο μέσω της μεταμόσχευσης νεφρού. Η ψυχολογική υποστήριξη και παρακολούθηση δρα ψυχοθεραπευτικά στη μειωμένη σεξουαλικότητα, αρκεί ο νεφροπαθής ασθενής που υποφέρει από αυτήν να εμπιστευτεί το πρόβλημά του στον κατάλληλο ειδικό σε θέματα ψυχικής υγείας.
