2024 – Ιατρειο νεφρολογιας & υπερτασης

21Οκτ21 Οκτωβρίου 2024

Λίθοι του νεφρού: πρόληψη και θεραπεία

Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί ένα ολοένα και συχνότερο νόσημα μεταξύ των ενηλίκων: ένας στους δέκα άνδρες και περίπου 7% των γυναικών νοσούν από νεφρολιθίαση και μάλιστα ένας στους δύο ασθενείς θα επανεμφανίσει λίθο στο ουροποιητικό σύστημα στην πενταετία από την πρώτη διάγνωση. Ο κολικός του νεφρού προκαλεί έναν από τους ισχυρότερους πόνους που μπορεί να βιώσουμε και η λιθίαση προδιαθέτει σε δύσκολα αντιμετωπιζόμενες λοιμώξεις ενώ δυνητικά μπορεί να βλάψει και τη νεφρική λειτουργία. Τι γνωρίζουμε σχετικά με την πρόληψη και τη θεραπεία της νεφρολιθίασης?

Η πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στη νεφρολιθίαση είναι η επαρκής ενυδάτωση. Επαρκής θεωρείται όταν προκαλεί διούρηση της τάξης των δυόμιση λίτρων το 24ωρο ή περισσότερο. Το νερό πρέπει να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των υγρών που λαμβάνουμε αλλά ο καφές, οι χυμοί και το τσάι επίσης προσμετρώνται στην ημερήσια ενυδάτωση. Πρέπει να θυμόμαστε όμως πως ο τοματοχυμός έχει αυξημένη περιεκτικότητα σε νάτριο ενώ οι χυμοί από grapefruit και cranberry περιέχουν πολλά οξαλικά και χρειάζεται μέτρο στη λήψη τους.
Οι συχνότεροι λίθοι στο ουροποιητικό είναι οι λίθοι οξαλικού ασβεστίου. Οι νεφροί αποβάλουν φυσιολογικά μία ουσία που λέγεται κιτρικά τα οποία αναστέλλουν τη δημιουργία των κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου που θα ενωθούν και θα γίνουν λίθοι. 2 στους 5 ενήλικες ωστόσο με νεφρολιθίαση παρουσιάζουν μειωμένη έκκριση κιτρικών αλάτων στα ούρα τους. Οι καλύτερες φυσικές πηγές κιτρικών είναι ο χυμός των λεμονιών και των λάιμ και δευτερευόντως οι χυμοί από πορτοκάλια και πεπόνια. 100 mL χυμού λεμονιού σε ένα μεγάλο ποτήρι νερό είναι η ποσότητα που απαιτείται όταν εκκρίνουμε λιγότερα κιτρικά στα ούρα από το φυσιολογικό.
Το ασβέστιο της διατροφής αποτελεί ένα θέμα που μπερδεύει τον κόσμο: εφόσον οι λίθοι αποτελούνται κατά βάση από οξαλικό ασβέστιο δεν θα έπρεπε να περιορίζουμε τις ασβεστούχες τροφές? Ξέρουμε πλέον πως περιορίζοντας τα γαλακτοκομικά αυξάνουμε την πιθανότητα νεφρολιθίασης γιατί έτσι απορροφούνται περισσότερα οξαλικά από το έντερο. Το γάλα, το βούτυρο, το γιαούρτι και τα τυριά χωρίς αλάτι θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο ενώ θα πρέπει να περιορίζονται οι τροφές που συνδυάζουν αλάτι και ασβέστιο όπως: η φέτα, η κεφαλογραβιέρα, η παρμεζάνα, το ροκφόρ και το κεφαλοτύρι. Αντίθετα με τις φυσικές πηγές ασβεστίου, τα φαρμακευτικά σκευάσματα με ασβέστιο ή/και βιταμίνη D αυξάνουν την πιθανότητα λιθίασης και η χορήγησή τους πρέπει να εξατομικεύεται από τον θεράποντα Νεφρολόγο.
Κάποιες τροφές έχουν μεγαλύτερη ποσότητα οξαλικών και πρέπει να περιορίζονται διατροφικά μόνο εάν διαπιστώσουμε αυξημένη αποβολή αυτών σε μία συλλογή ούρων 24ωρου. Αυτές είναι: το σπανάκι, τα προϊόντα σόγιας, τα αμύγδαλα, οι πατάτες, τα παντζάρια και τα παράγωγα σοκολάτας. Επειδή τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί είναι παράλληλα πλούσιες τροφές σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία απαιτείται μείωση και όχι διακοπή της κατανάλωσής τους.
Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα προστατεύουν από τη νεφρολιθίαση μιας και σχετίζονται με τον καταβολισμό των προσταγλανδινών που αυξάνουν τα οξαλικά στα ούρα. Η κατανάλωση 1200 mg ελαίων ψαριών την ημέρα μειώνει την παρουσία οξαλικών στα ούρα και αυξάνει την παρουσία των κιτρικών ενώ αποτελεί πλούσια πηγή EPA δηλαδή ω3 λιπαρών οξέων. Προτιμάμε τον σολομό, τις σαρδέλες, τον τόνο και το σκουμπρί ως φυσικές πηγές πολυακόρεστων λιπαρών οξέων.
Η πρόληψη της νεφρολιθίασης είναι πολύ σημαντική για την αποφυγή των επιπλοκών της, όταν όμως υπάρχουν ήδη σχηματισμένοι λίθοι στο ουροποιητικό απαιτείται φαρμακευτική θεραπεία. Αυτή ως στόχο έχει το να μειώσει το μέγεθός τους ώστε να αποβληθούν μηχανικά με τις ουρήσεις. Οι λίθοι ως 7 χιλιοστά μπορούν να αποβληθούν μέσω της καλής ενυδάτωσης και των μέτρων που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Οι λίθοι ως ένα εκατοστό μπορούν θεωρητικά να λυθούν μέσω της πρόσληψης αλάτων κιτρικού καλίου και μαγνησίου. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα η επάρκεια της λήψης των οποίων ελέγχεται με διαδοχικές συλλογές ούρων 24ωρου όπου ελέγχονται οι ηλεκτρολύτες και οι μεταβολίτες που σχετίζονται με τη λιθίαση. Ο Νεφρολόγος γνωρίζει ποιο είναι το καταλληλότερο σκεύασμα και ποια πρέπει να είναι η διάρκεια της θεραπείας. Επί αποτυχίας των συντηρητικών μέτρων ο Ουρολόγος αναλαμβάνει επεμβατικά να αφαιρέσει τον ή τους λίθους που δημιουργούν στάση ούρων ή λοίμωξη στο ουροποιητικό σύστημα.

Σπανιότεροι λίθοι του ουροποιητικού όπως αυτοί από ουρικό οξύ ή κυστίνη απαιτούν πιο εξειδικευμένη θεραπεία. Καταλαβαίνουμε ωστόσο πως απλές καθημερινές πρακτικές μπορούν να γίνουν ουσιαστική λύση ενός νοσήματος που ταλαιπωρεί τόσο πολύ κόσμο. Κάνουμε τη φύση σύμμαχο και θεραπεία μας!

Πηγές

Χωρίς κατηγορία

8 συμβουλές υγιεινής για την αποφυγή της ουρολοίμωξης

Αυτό το άρθρο της Σελίδας μας είναι αφιερωμένο στην υγεία της Γυναίκας και περιέχει απλές συμβουλές εφαρμόσιμες στην καθημερινότητα που ως σκοπό έχουν να μειώσουν κατά πολύ την πιθανότητα ουρολοιμώξεων!

Η ουρολοίμωξη αποτελεί μια αρκετά συχνή και ενοχλητική λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος που μπορεί να διαφέρει σε βαρύτητα από την απλή κυστίτιδα ως τη βαριά πυελονεφρίτιδα. Τι γνωρίζουμε σχετικά?

1. Όταν μία γυναίκα νοσήσει από ουρολοίμωξη έχει 80% πιθανότητα να νοσήσει ξανά μέσα στο τρίμηνο από το πρώτο επεισόδιο. Άρα χρειάζεται αυξημένη προσοχή και εφαρμογή των παρακάτω συμβουλών.

2. Όταν μία γυναίκα εργάζεται έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσει από ουρολοίμωξη. Αυτό συμβαίνει γιατί λόγω των ωρών εργασίας δεν πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα για να ουρήσει. Έτσι όμως παραμένουν μέσα στην κύστη της νεκρά επιθηλιακά κύτταρα στα οποία φωλιάζουν μικρόβια του περινέου κι έχουν όλο το χρόνο να προκαλέσουν κυστίτιδα όσο η κύστη δεν αδειάζει. Άρα, πρέπει η επίσκεψη στην τουαλέτα να γίνεται όσο πιο συχνά είναι εφικτό.

3. Όταν μία γυναίκα χρησιμοποιεί κοινές τουαλέτες στην εργασία της, στο γυμναστήριο και αλλού είναι πιθανότερο να νοσήσει. Ωστόσο, δεν κινδυνεύει τόσο από το κάθισμα της τουαλέτας - παρά τον αστικό μύθο - όσο από το νερό από το καζανάκι, σταγονίδια του οποίου μπορεί να συμπαρασύρουν μικρόβια μαζί με εκκρίματα. Επίσης, τα αντικείμενα της κοινής τουαλέτας όπως το χερούλι της πόρτας, το στεγνωτήριο των χεριών και η βρύση είναι τα σημεία που φωλιάζουν τα διάφορα παθογόνα.

4. Τα παθογόνα της ουρολοίμωξης φωλιάζουν στην περιοχή ανάμεσα στα έξω γεννητικά όργανα και τον πρωκτό. Αυτή η περιοχή ονομάζεται περίνεο. Το περίνεο πρέπει να καθαρίζεται συχνά κι ακόμα συχνότερα όταν η γυναίκα έχει περίοδο. Ο τρόπος έχει μεγάλη σημασία: η κίνηση πρέπει να γίνεται πάντα με κατεύθυνση προς τον πρωκτό, ωστόσο 3 στις 4 γυναίκες καθαρίζονται σπρώχνοντας την υγρασία της περιοχής και τα μικρόβια προς τα έξω γεννητικά τους όργανα.

5. Έχει πολύ μεγάλη σημασία - άσχετα με το υλικό που χρησιμοποιείται για την απολύμανση του περινέου - να μην παραμένει υγρασία στην περιοχή αυτή, μετά τον καθαρισμό. Το περίνεο πρέπει να είναι πάντα στεγνό. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί πως γυναίκες που πλένονται πολύ συχνά μέσα στην μέρα αλλά δεν προλαβαίνουν να στεγνώσουν την ευαίσθητη περιοχή τους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από ουρολοίμωξη.

6. Το είδος του εσώρουχου επίσης παίζει ρόλο, όχι το μέγεθος ή το στυλ του, αλλά το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο: λιγότερες ουρολοιμώξεις συμβαίνουν όταν οι γυναίκες χρησιμοποιούν βαμβακερά εσώρουχα και περισσότερες όταν χρησιμοποιούν συνθετικά ή μικτής ύφανσης. 7. Ο τρόπος που στεγνώνουν τα εσώρουχα επίσης παίζει ρόλο: όταν στεγνώνουν στον ήλιο οι ηλιακές ακτίνες ασκούν απολυμαντική δράση στις ίνες του εσώρουχου. Αντίθετα, όταν τα εσώρουχα στεγνώνουν σε εσωτερικό χώρο ή σε στεγνωτήριο αυξάνεται η πιθανότητα ουρολοίμωξης.

8. Τα ούρα έχουν φυσικούς αναστολείς έναντι των λοιμώξεων. Όταν μια γυναίκα καταναλώνει συστηματικά φρέσκους χυμούς από πορτοκάλια, λεμόνια, grapefruits και cranberries αυξάνει τη φυσική προστασία του ουροποιητικού της. Μάλιστα αν αυτό συνδυαστεί από ικανή ποσότητα νερού, τουλάχιστον δύο λίτρα τη ημέρα, η πιθανότητα ουροίμωξης μειώνεται ακόμα περισσότερο!

Πηγές

https://www.medicoverhospitals.in/articles/urinary-tract-infection-female

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9170194/

https://www.webmd.com/balance/features/what-can-you-catch-in-restrooms

Χωρίς κατηγορία

Πόνος κατά την ούρηση

Ένα αρκετά συχνό και βασανιστικό σύμπτωμα είναι ο πόνος κατά την ούρηση. Μπορεί να υπάρχει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα και κάποιες φορές αποτελεί μια πρώτη ένδειξη μιας νόσου που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά. Τι γνωρίζουμε σχετικά?

Ο πόνος κατά την ούρηση μπορεί να οφείλεται στην κατανάλωση συγκεκριμένων ποτών και ροφημάτων σε συνδυασμό με ελλιπή ενυδάτωση. Ερεθιστικές ουσίες για το τοίχωμα της κύστης είναι: η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες και γενικά τα ανθρακούχα ενεργειακά ποτά που περιέχουν καφεΐνη, το αλκοόλ καθώς και οι πολύ όξινοι φυσικοί χυμοί όπως ο χυμός από cranberries (pH 2.3) και από σταφύλια (pH 3.3)

1. Στις γυναίκες το συχνότερο λοιμώδες αίτιο πόνου κατά την ούρηση είναι η κυστίτιδα ενώ στους άντρες το συχνότερο αίτιο είναι η ουρηθρίτιδα. Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές η επώδυνη ούρηση οφείλεται κατά βάση σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Συχνότερο αίτιο κυστίτιδας είναι η Escherichia coli ή κολοβακτηρίδιο ενώ τα συχνότερα αίτια ουρηθρίτιδας είναι η Neisseria gonorrhea και τα Chlamydia trachomatis. Παράλληλα με τον πόνο υπάρχουν: αιματουρία, συχνά ορατή με το μάτι, θολά ούρα, δέκατα ή πυρετός και έκκριση υγρών, ενίοτε δύσοσμων, από τα γεννητικά όργανα.

2. Ο πόνος κατά την ούρηση μπορεί να οφείλεται σε διάβαση λίθου από το ουροποιητικό σύστημα. Συνήθως οι λίθοι αποτελούνται από οξαλικό ασβέστιο και ο πόνος χαρακτηριστικά μετατοπίζεται, από τις προνεφρικές χώρες (κολικός νεφρού) όταν βρίσκονται στον ουρητήρα ως τα έξω γεννητικά όργανα (όρχεις, μεγάλα χείλη του αιδοίου) όταν πλέον έχουν φτάσει στην ουρήθρα. Ο πόνος οφείλεται στην πίεση που ασκεί το ουροποιητικό σύστημα για να αποβάλλει τον λίθο παράλληλα με την απόφραξη που αυτός προκαλεί στη ροή των ούρων και την επακόλουθη στάση τους.

3. Πόνος κατά την ούρηση παρουσιάζεται στους άντρες που πάσχουν από προστατίτιδα. Η προστατίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, να είναι μικροβιακής αιτιολογίας, να σχετίζεται με σεξουαλικές πρακτικές (πρωκτικό σεξ), να έχει προηγηθεί κάποια ιατρική πράξη (πχ. βιοψία προστάτη) και να συνδυάζεται με καλοήθη ή κακοήθη υπερτροφία του προστάτη. Πέρα από την επώδυνη ούρηση, την αιματουρία και τον πυρετό μπορεί να συνδυάζεται με χαρακτηριστικό βύθιο πόνο μεταξύ πρωκτού και πέους κατά τη λήψη της καθιστής θέσης. Αντιμετωπίζεται συνήθως με από του στόματος αντιβίωση εκτός αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα οπότε απαιτείται ενδοφλέβιος συνδυασμός αντιβιοτικών και ενδονοσοκομειακή νοσηλεία.

4. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων επίσης μπορεί να προκαλεί επώδυνη ούρηση, παράλληλα με: το χαρακτηριστικό του εξάνθημα ή δερματικά έλκη, πόνο στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, περιπρωκτικά ή γύρω από το στόμα, έκκριση από την ουρήθρα ή τον κόλπο, ''γριπώδη'' συμπτώματα και διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων. Συνήθως οφείλεται στον ερπητοϊό τύπου ΙΙ και παρουσιάζεται σε νέους άνδρες και γυναίκες που έχουν συχνές σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλακτικό. Η λοίμωξη μπορεί να αυτοπεριοριστεί αν και κατά περίπτωση απαιτείται τοπική ή συστηματική αντι-ιική αγωγή.

Η λίστα με τα αίτια επώδυνης ούρησης εννοείται πως δεν περιορίζεται εδώ. Επειδή ακριβώς μπορεί να οφείλεται σε ένα αθώο αίτιο όπως η υπερκατανάλωση καφέ ως τις κακοήθειες του ουροποιητικού και τις χρόνιες βλάβες του το ιχώματος της ουροδόχου κύστης απαιτείται μια ενδελεχής διερεύνηση του αιτίου και η αντίστοιχη αντιμετώπισή του, είτε στο ιατρείο είτε σε νοσοκομειακό περιβάλλον.